Hỏa Thủy Vị Tế

64. Quẻ Vị Tế – 未濟 (Wèi Jì) – Chưa hoàn tất

Thuộc loại: Quẻ Hung – Việc chưa thành, cần kiên định, tránh hấp tấp

Thượng quái: ☵ (Khảm) – Thủy
Hạ quái: ☲ (Ly) – Hỏa

Thoán từ

未濟, 亨, 小狐汔濟, 濡其尾, 无攸利.

Vị Tế nghĩa là “chưa qua sông” – công việc, hành trình còn dang dở. Tuy có điềm thông hanh, nhưng như cáo nhỏ qua sông, ướt đuôi, nếu nóng vội hoặc bất cẩn thì dễ thất bại.

Giảng nghĩa

Quẻ này trái ngược với Ký Tế (quẻ 63): nước dưới lửa, hai yếu tố xung khắc, khó hòa hợp. Mọi thứ còn dở dang, cần kiên nhẫn và giữ tâm ổn định. Thành công chỉ đến nếu biết thời điểm và hành xử cẩn trọng.

Thoán truyện

“未濟亨, 小狐汔濟, 濡其尾, 无攸利.”

Công việc chưa hoàn tất nhưng vẫn có cơ hội thông hanh. Tuy nhiên, tâm lý chủ quan hoặc nóng vội dễ khiến hỏng việc. Quẻ khuyên: từng bước vững chắc, đừng mạo hiểm.

Đại tượng truyện

“火在水上, 未濟. 君子以慎辨物居方.”

Lửa trên nước, tượng Vị Tế. Quân tử thấy vậy thì phân biệt minh bạch, sắp xếp vị trí hợp lý, tránh hành động mơ hồ. Thời chưa thành, nếu lẫn lộn, dễ nguy.

Hào từ

• Sơ lục: “Ướt đuôi, nhục.” – Bắt đầu mà hấp tấp, gặp khó khăn.
• Cửu nhị: “Tiến chậm, cát.” – Biết tự chế, đợi thời, giữ an toàn.
• Lục tam: “Đừng vọng động, nguy.” – Nóng vội sẽ mất tất cả.
• Cửu tứ: “Tiến từng bước, lợi nhỏ.” – Dám tiến nhưng biết giữ giới hạn.
• Lục ngũ: “Có khó khăn, nhưng giữ vững đạo thì thành.”
• Thượng cửu: “Qua sông, cát đại.” – Cuối cùng mọi việc thành công, nhờ kiên định.

Ứng dụng

Trong công việc, Vị Tế báo hiệu giai đoạn chưa ổn định: dự án, mục tiêu hoặc con đường còn gian nan. Phải kiểm soát rủi ro, tránh tự tin thái quá. Trong tình cảm, quan hệ chưa chín muồi, cần xây nền tảng trước khi tiến xa.

Lời khuyên

Vị Tế dạy: “Chưa thành, đừng nóng.” Đây là thời gian tích lũy lực, chờ thời điểm, tránh hành động hấp tấp. Biết nhẫn nại và giữ chính đạo sẽ biến hung thành cát.