Thủy Hỏa Ký Tế

63. Quẻ Ký Tế – 既濟 (Jì Jì) – Đã hoàn tất

Thuộc loại: Quẻ Cát – Sự việc đã thành nhưng cần giữ thế cân bằng

Thượng quái: ☲ (Ly) – Hỏa
Hạ quái: ☵ (Khảm) – Thủy

Thoán từ

既濟, 亨, 小利貞, 初吉終亂.

Ký Tế nghĩa là “đã qua sông” – đại sự đã thành, giai đoạn hiện tại có thuận lợi, nhưng nguy cơ tiềm ẩn vẫn còn. Ban đầu có thể hanh thông, nhưng nếu tự mãn, xem nhẹ cân bằng, thì cuối cùng dễ sinh loạn.

Giảng nghĩa

Quẻ này tượng nước trên lửa: hai yếu tố đối lập nhưng dung hòa, như lửa dưới nấu nước. Đại sự vừa xong, kết quả bước đầu khả quan, nhưng do âm dương chưa ổn định, thành công rất dễ lung lay nếu không giữ sự khiêm nhường.

Thoán truyện

“既濟亨, 小利貞, 初吉終亂。”

Lúc đầu, khi mọi thứ vừa thành công, hanh thông; nhưng khó khăn thật sự bắt đầu từ đây: duy trì thành quả mới là thử thách. Lợi nhỏ, nhưng phải giữ đạo trung chính, nếu động lớn hoặc tự mãn, tất gặp loạn.

Đại tượng truyện

“水在火上, 既濟. 君子以思患而豫防之.”

Nước ở trên lửa, tượng Ký Tế. Quân tử thấy vậy thì biết lo xa, khi sự thành thì càng phòng họa. Đại sự đã hoàn tất nhưng không được buông lỏng.

Hào từ

• Sơ cửu: “Giữ cẩn trọng ban đầu, cát.” – Thành công nhờ bước đầu chắc chắn.
• Lục nhị: “Thuận theo thời, giữ an toàn.” – Khiêm nhường thì giữ được thành quả.
• Cửu tam: “Có thành công nhưng gặp nguy cơ mới.” – Nếu tham vọng mở rộng, dễ sinh họa.
• Lục tứ: “Dừng đúng lúc, đại cát.” – Biết tiết chế, giữ được phúc bền.
• Cửu ngũ: “Mất cân bằng sinh khó khăn.” – Không điều chỉnh thì công lao khó giữ.
• Thượng lục: “Không biết dừng, tất loạn.” – Đại sự đã thành mà vẫn mưu thêm, hung hiểm.

Ứng dụng

Trong công việc, Ký Tế báo hiệu dự án, mục tiêu đã đạt, nhưng đỉnh cao dễ dẫn đến thoái trào. Đây là lúc củng cố, không phải mở rộng. Trong quan hệ, giai đoạn viên mãn, nhưng cần giữ hòa khí, tránh để tham vọng phá vỡ cân bằng.

Lời khuyên

Ký Tế dạy: “Lúc thành công, nguy cơ bắt đầu.” Hãy khiêm nhường, giữ vững nguyên tắc, chuẩn bị trước cho biến động. Đại sự thành nhưng không phải đã xong; giữ được thành quả mới là trí tuệ chân chính.