Trạch Thủy Khốn

47. Quẻ Khốn – 困 (Kùn) – Bế Tắc

Thuộc loại: Quẻ Hung – Khó Khăn, Thử Thách

Thượng quái: ☱ (Đoài) – Trạch, Hồ
Hạ quái: ☵ (Khảm) – Nước, Hiểm

Thoán từ

困: 亨, 貞, 大人吉, 无咎, 有言不信.

Khốn nghĩa là bị bủa vây, bế tắc, như nước bị giam trong hồ, khí bị ứ đọng không thông. Nhưng nếu giữ lòng chính trực, bền bỉ chịu đựng, gặp được minh chủ hoặc quý nhân thì vẫn cát. Ngược lại, nếu nói nhiều mà không hành, sẽ mất lòng tin.

Giảng nghĩa

Thế quẻ: dưới là Khảm (nguy hiểm, hiểm trở), trên là Đoài (hồ, vui). Nước ở dưới mà hồ khô trên, nước bị bít lối, tượng cảnh khó khăn, bị bao vây. Quẻ nhắc rằng muốn thoát hiểm, phải biết giữ chính đạo, dùng tĩnh chế động, chờ thời cơ đến.

Thoán truyện

“困亨，貞，大人吉，無咎，有言不信。”

Khốn nhưng vẫn có đường thông, nếu biết giữ lòng chính. Người quân tử gặp thời khốn vẫn vững vàng, cuối cùng sẽ có đại nhân trợ giúp. Nhưng nếu than thở nhiều, hoặc nói suông mà không hành, thì lời mất giá trị.

Đại tượng truyện

“Trạch vô thủy, Khốn. Quân tử dĩ致命遂志.”

Hồ không có nước – đó là khốn. Quân tử gặp cảnh này thì dốc hết sinh mệnh để giữ chí hướng, không vì khó mà bỏ đạo. Đây là lúc thử thách nội lực, thử thách sự kiên định và đức tính bền bỉ.

Hào từ

• Sơ lục: “Khốn ở gốc, cầu cứu xa, hung.” – Bị bủa vây ngay từ đầu, không đường xoay xở.
• Cửu nhị: “Khốn giữa sa mạc, cầu viện nhưng chưa gặp, vô cữu.” – Khó khăn nhưng giữ chí, chưa nguy.
• Sáu ba: “Khốn giữa tường, không đường tiến, hung.” – Bị bao vây, động sẽ sai, nên tĩnh thủ.
• Cửu tứ: “Khốn giữa rừng gai, có chí, cuối cùng cát.” – Gian nan nhưng nếu vững, sẽ mở đường ra.
• Lục ngũ: “Khốn trong rượu, không tự chủ, hung.” – Mất chính tâm, sa vào hưởng lạc, tự chuốc họa.
• Thượng lục: “Khốn cực mà biết quay về, đại cát.” – Đến tận cùng bế tắc, tỉnh ngộ, chuyển hung thành cát.

Ứng dụng

Quẻ Khốn xuất hiện thường báo hiệu giai đoạn thử thách. Trong sự nghiệp, dễ bị vây hãm, thiếu tài nguyên, nhưng không được nản. Trong nhân sự, có thể mất sự ủng hộ, nên thủ vững, tìm quý nhân. Trong tu tập, quẻ nhắc tịnh tâm, giữ chí đạo, chờ vận hội mới.

Lời khuyên

Khốn là thử lửa – ai vượt qua sẽ trưởng thành. Đây là quẻ dạy cách tích khí dưỡng đức, không than vãn, không hấp tấp. Khi nước bị bít, cần tìm kẽ hở, tìm đạo thông để vươn lên.